เครื่องวัดอุณหภูมิ กับกล้องตรวจจับความร้อน ต่างกันยังไง? อันไหนเหมาะกับคุณ?

เครื่องตรวจจับความร้อน FLUKE 566

22,500 บาท

อินฟราเรดเทอร์โมมิเตอร์รุ่นทรหด FLUKE 62 MAX

6,000 บาท

หัววัดอุณหภูมิสำหรับ THREMOMETER FLUKE 80PK-22

6,000 บาท

เครื่องตรวจจับความร้อน BOSCH รุ่น GIS 1000 C

14,470 บาท

ดิจิตอลเทอร์โมมิเตอร์แบบสัมผัส FLUKE 54-2B

28,200 บาท

เครื่องวัดอุณหภูมิอินฟราเรด HIOKI FT3700 Series ช่วงการวัดอุณหภูมิ -60.0 to 550.0 ˚C เลเซอร์แบบคู่

4,400 บาท

เวลาที่เราพูดถึงการ "วัดอุณหภูมิ" หลายคนก็มักจะนึกถึง เครื่องวัดอุณหภูมิ แบบที่เราเห็นกันทั่วไป ใช่ไหมครับ ? อย่าง เครื่องวัดไข้แบบดิจิตอล หรือ เครื่องวัดอุณหภูมิอินฟราเรดที่ใช้ยิงกับหน้าผากได้ ไปจนถึงเครื่องวัดอุณหภูมิที่ใช้กันในครัวสำหรับการทดสอบความสุกของอาหารแบบแม่นยำ หรือแม้แต่ ในงานช่าง งานก่อสร้าง และอุสาหกรรม เครื่องวัดอุณหภูมิก็มีบทบาทอันสำคัญ

แต่พอได้ยินคำว่า "กล้องตรวจจับความร้อน" หลายคนก็อาจเริ่มงงครับ ว่า “มันก็คือเครื่องวัดอุณหภูมิแบบหนึ่งหรือเปล่า?” จริง ๆ แล้วสองอย่างนี้มันต่างกันยังไง ใช้กับงานคนละแบบไหม? กล้องตรวจจับความร้อนเป็นแค่เครื่องวัดอุณหภูมิ ที่เพิ่มฟังก์ชั่นหรือเปล่า? และสุดท้ายแล้วอันไหนกันแน่ ที่จะเหมาะเหมาะกับเรา?

ในบทความนี้ ผมจะมาเจาะลึกทั้งในเชิงการทำงาน การใช้งานจริง และข้อแตกต่างชัด ๆ ระหว่างเครื่องวัดอุณหภูมิอินฟราเรตทั่วไป กับกล้องตรวจจับความร้อนครับ ถ้าคุณสงสัยว่ามันต่างกันยังไง ใช้แทนกันได้ไหม คุ้มค่ากับราคาหรือเปล่า และ อันไหนใช่สำหรับคุณ เราจะมาหาคำตอบเหล่านี้ไปพร้อม ๆ กัน

รู้จัก เครื่องวัดอุณหภูมิ กันก่อน 

ก่อนที่เราจะไปเปรียบเทียบกับกล้องตรวจจับความร้อน ผมอยากชวนให้คุณมาทำความเข้าใจกับเครื่องวัดอุณหภูมิกันก่อนครับ ใช้ เครื่องวัดอุณหภูมิ อย่างไรให้อ่านค่าได้ถูกต้อง หลายคนคุ้นเคยกับการหยิบมาใช้เวลาป่วย หรือทำอาหาร แต่จริง ๆ แล้วเครื่องมือดิจิตอลชิ้นเล็ก ๆ นี้ มีบทบาทสำคัญมากกว่านั้นครับ ทั้งในงานแพทย์ งานบ้าน และงานอุตสาหกรรม

เครื่องวัดอุณหภูมิ เป็นอุปกรณ์ที่ออกแบบมาเพื่อบอกค่าตัวเลขของอุณหภูมิในวัตถุ หรือพื้นที่ที่เราต้องการวัด ตัวอย่างที่เราคุ้นเคย ก็คือเครื่องวัดไข้แบบดิจิตอลที่หมอมักใช้กับผู้ป่วย หรือเครื่องวัดอุณหภูมิอินฟราเรดที่ใช้ยิงกับผิว หรือพื้นผิววัตถุโดยไม่ต้องสัมผัสโดยตรง

จุดเด่นของ เครื่องวัดอุณหภูมิ มีอะไรบ้าง? 

• เครื่องวัดอุณหภูมิ ให้ค่าตัวเลขที่ชัดเจน ทั้งการวัดอุณหภูมิร่างกาย อาหาร หรือเครื่องจักร สามารถบอกค่าออกมาได้อย่างแม่นยำ และเข้าใจง่าย ทำให้มั่นใจได้ในผลลัพธ์

• ใช้งานง่าย ทั้งงานบ้าน งานแพทย์ และงานอุตสาหกรรม ไม่จำเป็นต้องมีความรู้เฉพาะทางมากก็หยิบมาใช้ได้ทันที แถมยังมีรูปแบบที่หลากหลาย ตั้งแต่เครื่องวัดอุณหภูมิแบบปรอท ดิจิตอล ไปจนถึงอินฟราเรด

• มีตั้งแต่ ราคาที่เข้าถึงง่าย สำหรับวัดไข้ แบบที่วัดได้ไม่เกิน 45 องศาเซลเซียส ไปจนถึงเครื่องวัดอุณหภูมิสำหรับงานช่าง งานหนัก หรือวัดเครื่องจักร

• เครื่องวัดอุณหภูมิ ถือว่าเข้าถึงได้ง่ายสำหรับคนทั่วไป โดยมีตั้งแต่ราคาหลักร้อยไปจนถึงหลักพัน ที่ตอบโจทย์งานระดับอุตสาหกรรม

กล้องตรวจจับความร้อน คืออะไร? 

ถ้าพูดถึง "กล้องตรวจจับความร้อน" แล้ว หลายคนอาจจะสงสัยครับ ว่ามันคืออะไรกันแน่ เป็นเครื่องวัดอุณหภูมิแบบพิเศษ หรือเปล่า? จริง ๆ แล้วกล้องตรวจจับความร้อนนั้น จะต่างจากเครื่องวัดอุณหภูมิทั่วไป ที่ให้ตัวเลข แบบชัดเจนอยู่อย่างหนึ่งครับ คือมันถูกออกแบบมาเพื่อมองเห็นพลังงานความร้อนที่ตาเปล่ามองไม่เห็น ความแตกต่างนี้เองที่ทำให้มันโดดเด่น และมีบทบาทสำคัญมากในหลาย ๆ สถานการณ์ ที่บางครั้งเครื่องวัดอุณหภูมิอาจตอบโจทย์ไม่ได้ครบในทุกมิติ 

กล้องตรวจจับความร้อน ทำงานยังไง?

กล้องตรวจจับความร้อน หรือ Thermal Imager เป็นอุปกรณ์ที่ทำได้มากกว่าแค่บอกอุณหภูมิครับ เพราะมันแปลงความร้อนออกมาเป็น "ภาพ" ด้วยการใช้เซนเซอร์อินฟราเรดตรวจจับรังสีความร้อนที่ทุกวัตถุปล่อยออกมา จากนั้นระบบภายในจะประมวลผลและแสดงผลเป็นภาพสีหรือเฉดสีต่าง ๆ บนหน้าจอ ทำให้เราเห็นการกระจายของอุณหภูมิในพื้นที่หรือวัตถุที่เราส่องได้อย่างชัดเจน เช่น เห็นว่าจุดไหนร้อนจัด จุดไหนเย็นกว่าบริเวณรอบ ๆ ได้ทันที 

ตัวอย่างการใช้งาน กล้องตรวจจับความร้อน

• ตรวจหาจุดรั่วหรือฉนวนที่เสื่อมสภาพในผนัง

• ตรวจสอบตู้ไฟ เครื่องจักร เพื่อหาความร้อนสะสมก่อนที่จะเกิดปัญหา

• ใช้ในงานก่อสร้าง ตรวจหาการรั่วซึมของท่อน้ำ หรือท่อแอร์

• ใช้ในงานกู้ภัย ค้นหาคน หรือสัตว์ในพื้นที่มืดหรือมีควันหนา

จุดเด่นของกล้องตรวจจับความร้อน

• แสดงผลเป็นภาพสีที่เข้าใจง่าย

• ตรวจสอบพื้นที่กว้างได้รวดเร็ว ไม่ต้องวัดทีละจุด

• เหมาะกับงานมืออาชีพ งานวิศวกรรม งานก่อสร้าง และงานบำรุงรักษา

เครื่องวัดอุณหภูมิ VS กล้องตรวจจับความร้อน

มาถึงตรงนี้แล้ว คุณก็เริ่มเห็นภาพแล้วใช่ไหมครับ? ว่าเครื่องวัดอุณหภูมิ และกล้องตรวจจับความร้อนต่างมีจุดเด่น ไม่เหมือนกัน อันหนึ่งเป็นตัวเลข อันหนึ่งเป็นภาพ แต่หลายคนก็ยังอาจยังสงสัยว่า เมื่อถึงเวลาต้องเลือกใช้งานจริง เราควรพิจารณาอะไรเป็นหลัก ยิ่งเวลาเปรียบเทียบกันแบบตัวต่อตัว จะเห็นชัดเลยครับว่ามันถูกออกแบบมาตอบโจทย์คนละแบบ เพราะงั้น เรามาดูกันดีกว่าครับ ว่าเครื่องวัดอุณหภูมิ และกล้องตรวจจับความร้อน มีอะไรบ้าง ที่ทำให้มันใช้งานได้ไม่เหมือนกัน

1. รูปแบบการแสดงผล

เครื่องวัดอุณหภูมิ มักแสดงผลออกมาเป็นค่าตัวเลขชัดเจน เช่น 37.5°C หรือ 150°C ซึ่งช่วยให้เรารู้ค่าที่แน่นอน และเอาไปเปรียบเทียบมาตรฐานได้ทันที ข้อดีคือความตรงไปตรงมาครับ แต่ข้อจำกัดก็คือ เราจะเห็นแค่ตัวเลขหนึ่งค่าในจุดที่วัดเท่านั้น เราไม่ได้รู้ว่าอุณหภูมิโดยรอบนั้นเป็นยังไง

ในทางกลับกัน กล้องตรวจจับความร้อนแสดงผลออกมาเป็นภาพความร้อน (Thermal Image) ครับ โดยใช้ภาพของ “สี” มาแทน “ตัวเลข” ทำให้เรามองเห็นสีต่าง ๆ บนหน้าจอ ที่แทนค่าความร้อนเย็น ช่วยให้เข้าใจสภาพโดยรวมได้รวดเร็ว และจับความผิดปกติได้ง่ายกว่ามาก

2. ขอบเขตการตรวจสอบ

เครื่องวัดอุณหภูมิทั่วไปจะต้องวัดทีละจุด เช่น จะยิงอินฟราเรดไปที่เครื่องจักรก็จะได้ค่าแค่จุดนั้น แต่ถ้าเครื่องจักรใหญ่ และมีหลายจุด ก็ต้องค่อย ๆ วัดทีละตำแหน่ง อาจเสียเวลา และมีโอกาสพลาดจุดที่มีปัญหา แต่กล้องตรวจจับความร้อนสามารถมองเห็นภาพรวมของพื้นที่กว้าง ๆ ได้ในครั้งเดียว ทำให้ตรวจสอบได้ครอบคลุมกว่า จับความผิดปกติที่ซ่อนอยู่ เช่น จุดร้อนสะสมในตู้ไฟ หรือท่อน้ำที่รั่วอยู่หลังผนัง โดยไม่ต้องสแกนทีละจุดให้ยุ่งยาก

3. การใช้งานจริง

ถ้าคุณต้องการแค่รู้ว่าตอนนี้ไข้กี่องศา หรืออาหารสุกถึงอุณหภูมิที่ต้องการ หรือยัง เครื่องวัดอุณหภูมิอินฟราเรตก็เพียงพอแล้วครับ เพราะเครื่องมือนี้ให้ตัวเลขที่ชัดเจน ตรงไปตรงมา และใช้ง่ายสำหรับการใช้งานทั่วไปในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องสุขภาพ การทำอาหาร ก็สามารถตอบโจทย์ได้ทั้งหมด

อย่าลืมดูช่วงอุณหภูมิที่วัดได้นะครับ เครื่องวัดอุณหภูมิที่ออกแบบมาสำหรับการวัดเครื่องจักรอาจไม่สามารถวัดอุณหภูมิต่ำกว่า 50 องศาเซลเซียสได้ ดังนั้น เอามาวัดร่างกาย ไม่เวร์คแน่นอน เครื่องวัดอุณหภูมิ ดิจิตอล สำหรับงานช่าง ควรเลือกใช้แบบไหนดี?

ทำไมราคา ถึงต่างกันเยอะ? 

ในแง่ของราคา เครื่องวัดอุณหภูมิมีให้เลือกตั้งแต่หลักร้อยบาทจนถึงหลักพันขึ้นไป สำหรับรุ่นที่ทนฝุ่นทนน้ำ ถ้าจะใช้เป็นเครื่องวัด ในงานอุตสาหกรรมเบื้องต้น งบประมาณนี้ก็ถือว่า จับต้องได้สบาย ๆ

แต่ถ้าเป็นกล้องตรวจจับความร้อน ราคาจะสูงกว่ามากครับ โดยเฉลี่ยเริ่มตั้งแต่หลักหมื่นไปจนถึงแสนเลยก็มี ขึ้นอยู่กับความละเอียดของภาพ ความกว้างของย่านการวัด และฟังก์ชันเสริม เช่น การเชื่อมต่อ Wi-Fi การบันทึกวิดีโอ หรือการส่งข้อมูลเข้าสู่ระบบดิจิตอล ระบบออนไลน์ หรือคลาวด์

ดังนั้นกล้องตรวจจับความร้อนจึงเหมาะกับผู้ที่ต้องใช้จริงจังในงานวิศวกรรม งานซ่อมบำรุง และงานก่อสร้างมากกว่า

กล้องตรวจจับความร้อน ใช้เป็น เครื่องวัดอุณหภูมิ ได้ไหม?

ถ้าถามว่า มีกล้องตรวจจับความร้อน แล้ว จะใช้แทนเครื่องวัดอุณหภูมิไปเลยได้ หรือไม่ คำตอบคือ กล้องตรวจจับความร้อนสามารถให้ข้อมูลอุณหภูมิเป็นตัวเลข ได้เหมือนกันครับ

ความแตกต่างคือ มันเน้นการแสดงผลเป็นภาพรวม และจับการกระจายของความร้อนมากกว่า ส่วน เครื่องวัดอุณหภูมิ ทั่วไปยังมีข้อได้เปรียบเรื่อง ใช้งานง่ายกว่า ให้ความแม่นยำเฉพาะจุด และราคาที่เข้าถึงง่าย ดังนั้นแม้จะมีฟังก์ชันทับซ้อนกัน การเลือกใช้งานก็ยังขึ้นอยู่กับบริบท และวัตถุประสงค์ของผู้ใช้ เครื่องมือทั้งสองอย่างนี้ แม้จะพอแทนกันได้ แต่ผมว่า ก็อาจไม่เหมาะกับทุกสถาณการณ์ครับ เลือกตามบริบท และ ความต้องกันหลัก จะดีกว่า

อันไหนเหมาะกับคุณ?

หลังจากที่เราได้เจาะลึกความแตกต่าง ทั้งการทำงาน ขอบเขตการวัด และเรื่องของราคาแล้ว ก็มาถึงคำถามสำคัญที่หลายคนอยากรู้ที่สุดครับ ระหว่างเครื่องวัดอุณหภูมิ และกล้องตรวจจับความร้อน อันไหนคือสิ่งที่ตรงกับการใช้งานของคุณมากกว่ากัน?

• สำหรับผู้ใช้ทั่วไป งานอุตสาหกรรม ที่ต้องการข้อมูลตัวเลข เครื่องวัดอุณหภูมิ คือคำตอบครับ ใช้ง่าย ราคาพอดี พกสะดวก และตอบโจทย์ชีวิตประจำวัน

• งานสายเทคนิค หรือวิศวกรรม อาจพิจารณาใช้กล้องตรวจจับความร้อนครับ เพราะแม้ราคาจะสูงมาก แต่มันก็ช่วยให้ทำงานได้แม่นยำ เร็วขึ้น ลดความผิดพลาด และเป็นมืออาชีพมากขึ้น

• ถ้าอยากใช้ทั้งคู่? ก็ได้เหมือนกันครับ หลายบริษัทเลือกใช้เครื่องวัดอุณหภูมิทั่วไป ทั้งแบบอินฟราเรต และแบบสัมผัส สำหรับการตรวจสอบเบื้องต้น และมีกล้องตรวจจับความร้อนไว้ใช้ในกรณีที่ต้องการความละเอียดลึกขึ้น

สรุป

เครื่องวัดอุณหภูมิ กับกล้องตรวจจับความร้อน แม้จะมีจุดร่วมคือการตรวจสอบอุณหภูมิ หรือความร้อน แต่ความสามารถ และวัตถุประสงค์ต่างกันชัดเจนครับ เครื่องวัดอุณหภูมิ เหมาะกับการใช้งาน วัดทีละจุด เน้นค่าตัวเลข ส่วนกล้องตรวจจับความร้อน เหมาะกับงานมืออาชีพที่ต้องการเห็นภาพรวมของความร้อนในพื้นที่ หรือวัตถุ ใช้ในการวิเคราะห์ ป้องกัน และซ่อมบำรุง

ดังนั้นคำถามว่า "อันไหนเหมาะกับคุณ" ก็ขึ้นอยู่กับงานที่คุณต้องการใช้ครับ ถ้าเป็นงานประจำวัน เลือก เครื่องวัดอุณหภูมิ แต่ถ้าเป็นงานระดับมืออาชีพที่ต้องการความแม่นยำ และภาพรวม กล้องตรวจจับความร้อนก็เป็นอะไรที่ อาจยกระดับงานใด้ดีขึ้น จากการเห็นภาพที่ชัดเจน

ดังนั้น จะเลือก เครื่องวัดอุณหภูมิ หรือกล้องจับความร้อน คำตอบก็อยู่ที่ งบประมาณ งานของคุณ และ รูปแบบข้อมูลที่คุณต้องการ ครับ