ทำไมต้องใช้น้ำมันต๊าป? ถ้าไม่ใช่ ดอกต๊าปเกลียว จะพังจริงหรอ?

ดอกต๊าปเกลียว Nachi L 6868 ST Point Tap ขนาด M10 x 1.25R ความยาว 75 mm

450 บาท

ชุดดอกต๊าป KEIBA SKS2 ตัวผู้ ขนาด 2 x 0.45 มม. (3 ตัว)

260 บาท

ชุดดอกต๊าป KEIBA NS ตัวผู้ ขนาด 3/4 x 18 นิ้ว (3 ตัว)

2,660 บาท

ดอกต๊าปร่องตรงรูทะลุสีดำ SUS NACHI L6860 Hyper Z Point TAP ขนาด M3 X 0.5

360 บาท

ชุดดอกต๊าป KEIBA SKS2 ตัวผู้ ขนาด 33 x 3.5 มม. (3 ตัว)

5,800 บาท

ดอกต๊าป KEIBA BSPF ตัวผู้ ขนาด 3/8 x 19 นิ้ว (2 ตัว)

540 บาท

ลองนึกภาพตามนะครับ… คุณกำลังเจาะรูบนแผ่นเหล็กเสร็จแล้ว เตรียมจะทำเกลียวเพื่อติดตั้งน็อตให้พอดี ทุกอย่างดูเหมือนง่ายไปหมด แค่ใช้ ดอกต๊าปเกลียว หมุนเข้าไป แต่… พอทำจริง ๆ กลับได้ยินเสียงดังกร๊อป! ละมันก็ฝืด ๆ จนสุดท้าย… ดอกต๊าปเกลียว หักคารู! เชื่อไหมครับว่าปัญหานี้เกิดขึ้นกับช่างมือใหม่บ่อยมาก หรือแม้กระทั่งมือโปรก็เจอกันมาแล้วทั้งนั้น บางทีเราคิดว่า “เอาน่า เหล็กไม่หนามาก หมุนไปเดี๋ยวมันก็เข้า” คิดแบบนี้ถือว่าผิดครับ

สาเหตุหลัก ๆ เลยก็เพราะว่า ลืมหยดน้ำมันต๊าป นี่แหละครับ! มันอาจจะดูเป็นเรื่องเล็ก ๆ แค่หยดน้ำมันลงไปนิดเดียว แต่เชื่อเถอะครับว่า ความต่างมหาศาล เพราะน้ำมันต๊าปช่วยให้การกัดโลหะลื่นขึ้น ลดแรงเสียดทาน ลดความร้อนที่เกิดจากการหมุน และที่สำคัญที่สุดคือ ยืดอายุการใช้งาน ดอกต๊าปเกลียว ไม่ให้พังเร็ว ๆ

ดังนั้น ถ้าไม่อยากปวดหัวทีหลัง เราแนะนำว่าอย่าลืมพกน้ำมันต๊าปไว้ติดกล่องเครื่องมือเสมอครับ หยดนิดเดียว แต่ช่วยให้ทำงานง่ายขึ้นเยอะ ไม่ต้องมาลุ้นทุกครั้งว่า ดอกต๊าปเกลียว จะรอดหรือจะหักครับ

น้ำมันต๊าปคืออะไร? ทำไมถึงสำคัญเวลาใช้ ดอกต๊าปเกลียว

หลายคนอาจจะมองว่าน้ำมันต๊าปก็เป็นแค่ของเหลวธรรมดา ๆ ไม่เห็นจะสำคัญอะไร แต่จริง ๆ แล้วบทบาทของมันโคตรจะสำคัญเลยครับ เพราะมันเปรียบเสมือน ตัวช่วยลดแรงเสียดทาน ระหว่าง ดอกต๊าปเกลียว กับเนื้อโลหะโดยตรงเลย

หากนึกไม่ออก ลองนึกภาพง่าย ๆ ครับ เวลาเราปั่นจักรยาน ถ้าโซ่ไม่ได้หยอดน้ำมันเลย… เสียงก็จะดังเอี๊ยด ๆ ใช่ไหมล่ะครับ? น้ำมันโซ่ช่วยให้โซ่ลื่นขึ้นยังไง น้ำมันต๊าปก็ทำงานคล้าย ๆ กันนั่นแหละครับ มันช่วยให้การต๊าปเกลียว “ลื่นปรื๊ด” ไม่ติด ไม่ฝืด ไม่รู้สึกขัด ๆ ให้เราต้องออกแรงเกินไป

ที่สำคัญกว่านั้นคือ น้ำมันต๊าปยังช่วยยืดอายุของ ดอกต๊าปเกลียว อีกด้วย จากที่จะพังเร็ว ๆ ก็ใช้ได้นานขึ้น ไม่ต้องมานั่งซื้อเปลี่ยนบ่อย ๆ หรือเจอเคสดอกหักคารูให้ปวดหัวทีหลัง พูดกันตรง ๆ เลยนะครับ บางทีงานช่างมันก็ไม่ได้อยู่ที่ฝีมืออย่างเดียว แต่อยู่ที่ “ตัวช่วยเล็ก ๆ” แบบนี้นี่แหละ ที่ทำให้ทุกอย่างง่ายขึ้นเยอะจริง ๆ

ถ้าไม่ใช้น้ำมันต๊าปจะเกิดอะไรขึ้น? กับ ดอกต๊าปเกลียว

ตรงนี้แหละครับที่หลายคนอยากรู้ เราจะเล่าแบบภาษาคนทำงานจริง ๆ จากทั้งที่เคยเจอกับตัวเอง และจากที่เห็นช่างหลายคนพลาดกันมานักต่อนักแล้ว

• ดอกต๊าปเกลียว หักง่ายกว่าที่คิด หลายคนเข้าใจผิด คิดว่า ดอกต๊าปเกลียว น่าจะแข็งแรงเหมือนดอกสว่าน แต่จริง ๆ ไม่ใช่ครับ ดอกต๊าปเกลียว มันต้องมีร่องที่บางและละเอียดกว่ามาก ทำให้เปราะกว่า เวลาไม่มีน้ำมันช่วยลดแรงฝืด สุดท้ายแรงบิดเกินรับไหว ดอกก็หักคารูทันที บอกเลยครับว่าแค่เจอครั้งเดียวก็เข็ด!

• เกลียวออกมาไม่สวย ใช้งานไม่ได้ เคยเป็นไหมครับ ต๊าปเสร็จแล้วมองดูเกลียว บิ่น ๆ เบี้ยว ๆ เหมือนฟันไม่ครบดี น็อตก็หมุนเข้าไม่สุดอีกต่างหาก อารมณ์เสียสุด ๆ สาเหตุก็มาจากตอนต๊าปมันร้อนเกินไป แถมเศษโลหะก็ไม่ได้ถูกชะล้างออก เพราะเราไม่ได้ใช้น้ำมันช่วยให้มันไหลออกมา เกลียวเลยเสียทรงตั้งแต่แรก

• ดอกต๊าปเกลียว สึกไวโคตร ๆ เปรียบเทียบง่าย ๆ เลยครับ ถ้าไม่หยอดน้ำมัน ก็เหมือนซื้อดอกต๊าปมาใช้ไม่กี่ครั้งก็ต้องทิ้งแล้ว ทั้งที่จริง ๆ แล้ว ดอกเดียวกันนี้ถ้ามีน้ำมันช่วย มันสามารถอยู่กับเราได้อีกนาน ใช้ได้เป็นสิบงาน ไม่ต้องซื้อใหม่บ่อย ๆ ให้เสียเงิน

• เสี่ยงพังทั้งงาน เสียเวลา เสียของ นี่แหละครับที่เจ็บสุด ๆ เจาะรูมาดีแล้ว เตรียมวัด เตรียมทำเกลียวสวย ๆ แต่ดันพลาดไม่ใช้น้ำมัน สุดท้ายเกลียวพัง ต้องเจาะใหม่ หรือบางทีก็ถึงขั้นต้องเปลี่ยนตำแหน่งรูเลย เสียทั้งเวลา เสียชิ้นงานไปฟรี ๆ เรียกว่าค่าโง่ชัด ๆ

น้ำมันต๊าปมีกี่แบบ ใช้อะไรแทนได้ไหม?

หลายคนอาจสงสัยว่า “ต้องซื้อน้ำมันต๊าปโดยเฉพาะเลยเหรอ?” คำตอบก็คือ… แล้วแต่งานครับ ถ้าเป็นงานเล็ก ๆ งานบ้าน DIY ที่ไม่ได้เจาะเหล็กหนาหรือแข็งอะไรมาก น้ำมันเครื่องที่เหลือ ๆ อยู่ในโรงรถ หรือแม้แต่น้ำมันหล่อลื่นทั่วไปก็พอใช้แทนได้อยู่ครับ มันช่วยให้ ดอกต๊าปเกลียว ลื่นขึ้น ลดการฝืดได้เหมือนกัน ถึงจะไม่สมบูรณ์เท่าของแท้แต่ก็ช่วยให้ทำงานได้ง่ายขึ้นเยอะ

แต่ถ้าเป็นงานจริงจังขึ้นมาหน่อย โดยเฉพาะพวกเหล็กแข็ง ๆ อย่างสแตนเลส หรือชิ้นงานที่ต้องการเกลียวสวย ๆ หมุนลื่น ๆ แบบไม่พลาด เราบอกเลยครับว่า ลงทุนซื้อน้ำมันต๊าปโดยเฉพาะเถอะ เพราะมันถูกออกแบบมาโดยตรงให้หนืดกำลังดี ไม่เหลวจนไหลหายง่าย และที่สำคัญยังมีสารที่ช่วยลดการสึกหรอของ ดอกต๊าปเกลียว โดยเฉพาะอีกด้วย ใช้แล้วรู้สึกได้เลยว่าเบามือขึ้นเยอะ ดอกก็อยู่ได้นานกว่า ไม่ต้องกลัวพังง่าย ๆ

พูดง่าย ๆ ก็คือ ถ้าเป็นงานเล็ก ๆ ใช้อะไรแทนก็ได้ แต่ถ้าเป็นงานจริงจังที่ไม่อยากพลาด ไม่อยากเสียทั้งดอก ทั้งงาน ทั้งเวลา ก็อย่าประหยัดผิดที่เลยครับ น้ำมันต๊าปกระป๋องหนึ่งใช้นาน คุ้มกว่าซื้อดอกใหม่บ่อย ๆ แน่นอน

• แบบน้ำมันแร่ (Mineral Oil) ตัวนี้ถือว่าเป็นเบสิคสุด ๆ เลยครับ เหมาะกับงานทั่วไป เจาะเหล็กอ่อน อะลูมิเนียม หรือวัสดุที่ไม่ได้แข็งมาก ข้อดีคือหาง่าย ราคาไม่แรง ใช้แล้วช่วยลดแรงฝืดได้ดีพอสมควร เรียกว่าเหมาะกับงานบ้าน งาน DIY ที่ไม่ต้องซีเรียสมากครับ

• แบบผสมสารเติมแต่ง (Cutting Fluid / Compound) อันนี้คือสายจริงจังครับ เหมาะกับเหล็กแข็ง หรือพวกสแตนเลสที่กัดยาก ๆ ถ้าใครเคยเจอสแตนเลสจะรู้เลยว่ามันฝืดมาก ดอกหักง่ายมาก น้ำมันต๊าปที่มีสารเติมแต่งพิเศษจะช่วยให้ลื่นขึ้นเยอะ ลดแรงบิดเกิน ช่วยยืดอายุดอก แถมเกลียวที่ได้ก็สวยและคมกว่า ใช้แล้วเห็นความต่างชัดเจนครับ

• แบบสเปรย์ อันนี้บอกเลยว่าสะดวกสุด ๆ พกไปไหนก็ง่าย เวลาเจาะหรือกำลังต๊าปอยู่ก็แค่ฉีดเพิ่มเข้าไปได้ทันที ไม่ต้องคอยหยอดทีละหยดให้เสียจังหวะ โดยเฉพาะงานหน้างานที่ต้องเร่งมือ แบบสเปรย์ช่วยประหยัดเวลาได้เยอะเลยครับ

มุมมองจากช่าง

ผมเคยไปคุยกับรุ่นพี่ที่ทำงานในโรงงานผลิตเครื่องจักร รุ่นพี่แกพูดแบบติดตลกแต่จริงจังเลยว่า “น้ำมันต๊าปนี่แหละ เพื่อนคู่ใจของช่างต๊าป” ถ้าลืมเมื่อไหร่ บอกเลยว่าซวยแน่ ๆ เพราะสิ่งที่ตามมาคือ “งานซ่อม” แบบไม่ต้องสงสัย

รุ่นพี่เล่าให้ฟังว่าครั้งหนึ่งมีการต๊าปเกลียวรูเกือบ 200 รูในชิ้นงานสแตนเลส ซึ่งใครเคยทำจะรู้ว่าสแตนเลสมันแข็งและกัดดอกโหดแค่ไหน วันนั้นน้องใหม่ในทีมดันลืมหยอดน้ำมันไปแค่ 2–3 รู ผลคือ… ดอกต๊าปหักไป 2 ตัวทันที! ทั้งที่ถ้าทำถูกวิธี ดอกต๊าปหนึ่งตัวสามารถต๊าปได้เป็นสิบ ๆ รูโดยไม่เสียหายเลย

ลองคิดภาพตามนะครับ ดอกต๊าปที่พังไปมันก็เงินทั้งนั้น แถมยังต้องเสียเวลาเปลี่ยนใหม่ เสี่ยงกับการงัดเศษดอกที่หักคาออกมาอีก บางทีชิ้นงานทั้งชิ้นก็อาจเสียไปฟรี ๆ เพราะพลาดแค่ “ไม่ได้หยอดน้ำมัน” จริง ๆ มันไม่ใช่เรื่องยุ่งยากเลย แต่กลับเป็นตัวช่วยที่ประหยัดทั้งเงิน ทั้งเวลา และยังทำให้งานออกมาดีขึ้นด้วย

เลือก ดอกต๊าปเกลียว เพิ่มเติม