สิ่งที่ควรทำและไม่ควรทำ ในการใช้งาน รอกโซ่

รอกโซ่ ระบบ ลูกปืน VITAL VL5-05 ขนาด 0.5 Ton

3,850 บาท

รอกโซ่ ELEPHANT C-21-5 ขนาด 5 TON

16,380 บาท

รอกโซ่ ระบบบุช VITAL VP5-20 ขนาด 2 Ton

7,440 บาท

รอกโซ่ ระบบ ลูกปืน VITAL VL5-20 ขนาด 2 Ton

7,980 บาท

รอกโซ่ ขนาด 5 ตัน 3m. SATA 97847

10,840 บาท

รอกโซ่ ระบบ ลูกปืน VITAL VL5-30 ขนาด 3 Ton

9,790 บาท

รอกโซ่ เป็นอุปกรณ์ที่ค่อนข้างเรียบง่ายเมื่อพิจารณาจากน้ำหนัก ที่ รอกโซ่ สามารถยกได้ รอกโซ่ผลิตจากเหล็กเกรดสูงที่ทนทานเพื่อความปลอดภัยและความน่าเชื่อถือ รอกโซ่ มีโซ่คล้องอยู่บนล้อที่อยู่ในกลไกการยก ตรงที่ปลายโซ่มีตะขอเกี่ยว ซึ่งคุณสามารถติดโซ่ยกหรือสลิง นอกจากนี้ยังมีตะขอที่ด้านบนของตัว รอกโซ่ ตะขอนี้ใช้สำหรับติดรอกเข้ากับตัวยึดเพดานหรือโครงสร้างอื่นๆ ที่สามารถรับน้ำหนักที่จะยกได้ รอกโซ่ ส่วนใหญ่มีตะขอหมุนได้ ซึ่งหมายความว่าสามารถหมุนได้ 360 องศาเพื่อให้ติดตั้งได้ง่ายขึ้น กลไกการยกประกอบด้วยฟันเฟือง เพลา เพลาขับ เฟือง นอกจากนี้ยังมีตัวหยุดโซ่หรือเบรกบนรอกโซ่ส่วนใหญ่ที่ป้องกันไม่ให้โหลดลดลงภายใต้โหลด

รอกโซ่ ทำงานอย่างไร?

หลักฟิสิกส์ของ รอกโซ่ นั้นเรียบง่ายมาก และถูกนำมาใช้ในการยกของที่หนัก รอกโซ่ ใช้ข้อได้เปรียบเชิงกล เพื่อเปลี่ยนแรงขนาดเล็กในระยะทางไกลให้เป็นแรงขนาดใหญ่ในระยะทางสั้นๆ ซึ่งเป็นไปได้โดยใช้เฟืองขนาดใหญ่ และเล็กหลายตัวในกลไกของ รอกโซ่

ในการยกของ ผู้ควบคุม รอกโซ่ จำเป็นต้องดึงโซ่มือลง ซึ่งจะหมุนฟันเฟืองและเพลาซึ่งผ่านกลไกการยก ภายในกลไกการยกมีเฟืองหลายตัวซึ่งเพิ่มการทำงานของกลไกที่ใช้เมื่อดึงโซ่มือเป็นสิบครั้งโดยใช้อัตราทดเฟือง ทำให้สามารถยกของที่มีความจุหลายตันได้อย่างง่ายดายนั่นเอง 

ดังนั้นเมื่อโซ่มือถูกดึง ฟันเฟืองที่หมุนโดยโซ่มือจะหมุนเพลาขับและเฟืองที่หมุนเฟืองของโซ่โหลด ซึ่งจะหมุนโซ่โหลดที่คล้องอยู่เหนือเฟืองของโซ่โหลดและยกของขึ้น เฟืองขนาดใหญ่เคลื่อนตัวได้ช้ากว่าเฟืองขนาดเล็ก แต่สร้างแรงได้มากกว่า นี่คือสาเหตุที่รอกโซ่ยกโหลดได้ช้ามากเมื่อเทียบกับรอกไฮดรอลิค ที่ปลายโซ่ยกมีขอเกี่ยวซึ่งช่วยให้ติดและถอดโหลดได้ง่าย นอกจากนี้ กลไกการยกของรอกโซ่ส่วนใหญ่ยังมีวงล้อหรือระบบเบรกที่ป้องกันไม่ให้โหลดเลื่อนกลับ แต่ช่วยให้โหลดลดลงได้โดยการดึงอีกด้านหนึ่งของห่วงโซ่มือ

รอกโซ่ เปรียบเทียบกับ รอกประเภทอื่น 

รอกโซ่ มีการใช้งานที่แตกต่างกัน เช่น ในสถานที่ก่อสร้าง ร้านค้า คลังสินค้า และการใช้งานอื่นๆ ที่ต้องการการยกที่แม่นยำ ข้อเสียของ รอกโซ่ มันช้ากว่ารอกประเภทอื่นๆ ที่มีข้อกำหนดพิเศษสำหรับพื้นที่ต้องติดตั้ง ซึ่งจำกัดสถานที่ ที่สามารถใช้รอกเหล่านี้ได้ แต่ในทางตรงกันข้าม ยกตัวอย่างเช่น รอกไฮดรอลิกต้องการพื้นเรียบและมั่นคง แต่อย่างไรก็ตาม ยังมีข้อดีบางอย่างสำหรับการใช้งาน รอกโซ่ สำหรับการยกเครื่องยนต์ เป็นต้น รอกโซ่ ไม่ต้องการไฟฟ้า น้ำมัน  ในการทำงาน มีราคาถูกกว่า รอกไฟฟ้า หรือ รอกไฮดรอลิก แถมยังใช้งานง่ายและง่ายต่อการซ่อมแซมบำรุงรักษาอีกด้วย 

วิธีใช้รอกโซ่

การใช้รอกโซ่จำเป็นต้องปฏิบัติตามขั้นตอนสำคัญบางประการ นี่คือคำแนะนำทั่วไปเกี่ยวกับวิธีใช้รอกโซ่:

เตรียมพื้นที่: เคลียร์พื้นที่ของสิ่งกีดขวางและตรวจสอบให้แน่ใจว่าโหลดนั้นมั่นคงและสมดุลอย่างเหมาะสม ตรวจสอบให้แน่ใจว่ามีระยะห่างเพียงพอเหนือโหลดเพื่อยกขึ้นตามความสูงที่ต้องการ

ติดรอก: ติดรอกเข้ากับจุดยึดที่มีความปลอดภัยเหนือน้ำหนักบรรทุกโดยใช้สลิงหรือโซ่ยกที่แข็งแรงและทนทาน ตรวจสอบให้แน่ใจว่าติดรอกอย่างแน่นหนาและขอเกี่ยวคว่ำลง

ปรับความยาวโซ่: ตรวจสอบให้แน่ใจว่าโซ่มีความยาวถูกต้องเพื่อยกของที่บรรทุกให้สูงตามที่ต้องการ ถ้าโซ่ยาวเกินไป จะยกโหลดได้ไม่สูงพอ หากโซ่สั้นเกินไป ของที่บรรทุกอาจถูกยกขึ้นสูงเกินไป เสี่ยงต่อความเสียหายหรือการบาดเจ็บ

ใช้งานรอกโซ่: หากเป็นรอกโซ่แบบแมนนวล ให้ดึงโซ่ไปตามทิศทางของลูกศรเพื่อยกของที่บรรทุก หากเป็นรอกโซ่ไฟฟ้า ให้เปิดมอเตอร์และใช้ตัวควบคุมเพื่อยกของที่บรรทุก

ตรวจสอบลิฟต์: จับตาดูรอกและน้ำหนักบรรทุกอย่างใกล้ชิดขณะที่กำลังยก ตรวจสอบให้แน่ใจว่าได้ยกของอย่างราบรื่นและยังคงมั่นคงและสมดุลตลอดการยก

ลดของที่บรรทุกลง: เมื่อของบรรทุกถูกยกขึ้นจนได้ความสูงที่ต้องการแล้ว ให้ใช้รอกโซ่ค่อยๆ ลดของที่บรรทุกลงกับพื้น ตรวจสอบให้แน่ใจว่าโหลดลงอย่างราบรื่นและยังคงมั่นคงและสมดุลตลอดการลง

ปลดรอก: เมื่อโหลดลงบนพื้นอย่างปลอดภัยแล้ว ให้ถอดรอกออกจากจุดยึดและโหลด เก็บรอกไว้ในที่ที่ปลอดภัย

ปฏิบัติตามคำแนะนำของผู้ผลิตและแนวทางด้านความปลอดภัยเสมอเมื่อใช้รอกโซ่ สิ่งสำคัญคือต้องมีการฝึกอบรมและใบรับรองที่เหมาะสมก่อนใช้งานรอกโซ่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อยกของหนัก

อันตรายจากการใช้งาน รอกโซ่

► การใช้ รอกโซ่ ที่สึกกร่อนหรือโซ่ที่เสียหาย

► การใช้ตะขอยกโดยไม่มีตัวจับนิรภัย

► การวางแนวของอุปกรณ์เสริมโซ่ไม่ตรงแนว

► โซ่ที่เปลี่ยนได้และการเลือกโซ่ที่ไม่ถูกต้อง

► ขาดการตรวจสอบและเชื่อมต่อที่ไม่ถูกต้อง

► การสั่นสะเทือนของโซ่หรือกระตุกระหว่างการยก

► การหล่อลื่นไม่เพียงพอและข้อต่อแข็ง

► โซ่บิดและหลวม

► การบัดกรีอ่อนหรือการประสานข้อต่อโซ่และรอยแตกเมื่อยล้า

► การสึกหรอของ รอกโซ่

► การบีบหรือบดที่บริเวณข้อต่อต่างๆ

► การใช้งาน รอกโซ่ โดยผู้ควบคุมและผู้ควบคุมที่ไร้ความสามารถ

ความเสี่ยงในการใช้งาน รอกโซ่

► การกระจายโหลดที่ไม่สม่ำเสมออาจทำให้แรงดึงของ รอกโซ่ สูญเสียไป ทำให้โหลดไม่ได้ และนำไปสู่การบาดเจ็บหรือทรัพย์สินเสียหาย

► การเลือกโซ่ที่ไม่ถูกต้องอาจทำให้เกิดการติดขัดหรือโอเวอร์โหลด เสี่ยงต่อการตกหล่นของโซ่ได้

► มีโอกาสเสี่ยงที่จะเกิดความล้มเหลวของ รอกโซ่ เนื่องจากการสึกหรอ การกัดกร่อน ความเสียหายทางกายภาพ และการหล่อลื่นไม่เพียงพอนั่นเอง 

► การสั่นสะเทือนที่มากเกินไปในการใช้งาน รอกโซ่ ระหว่างการยกอาจทำให้ความเร็วไม่สม่ำเสมอและมีโอกาสที่ตกลงมาได้

► โซ่มีการบิดหรือหมุดหลวมอาจทำให้ความจุของ รอกโซ่ ลดลงได้ และการบรรทุกเกินพิกัดอาจทำให้ รอกโซ่ ขัดข้องและเกิดการเสียหายได้

► มีความเสี่ยงที่จะหนีบหรือกดทับส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย โดยเฉพาะนิ้วและมือในระหว่างการยกได้ 

สิ่งที่ควรทำและไม่ควรทำ รอกโซ่

จำเป็นต้องมีการฝึกอบรมผู้ปฏิบัติงานที่เหมาะสมเพื่อใช้งาน รอกโซ่ ได้อย่างปลอดภัย ประเด็นต่อไปนี้เกี่ยวกับการใช้งาน รอกโซ่ ที่สามารถสื่อสารกับผู้ปฏิบัติงานได้เพื่อการยกอย่างปลอดภัยและเพื่อหลีกเลี่ยงเหตุการณ์ต่างๆได้

สิ่งที่ควรทำ 

► เลือกรอกโซ่ที่ถูกต้องสำหรับโหลดที่จะยก และปฏิบัติตามคู่มือผู้ใช้และคำแนะนำด้านความปลอดภัย

► ตรวจสอบสภาพของ รอกโซ่ อุปกรณ์ความปลอดภัยต่างๆ เช่น เบรกโหลด สลักนิรภัยบนตะขอ ลิมิตสวิตช์ ระบบหยุดฉุกเฉิน และระบบป้องกันการกระแทก ก่อนเริ่มงาน

► ตรวจสอบการรับรองของบล็อกลูกรอกโซ่และอุปกรณ์ยก

► ตรวจสอบการระบุและเครื่องหมาย Safe Working Load (SWL) บน รอกโซ่

► ตรวจสอบให้แน่ใจว่าตะขอ รอกโซ่ ทั้งหมดต้องมีสลักนิรภัย

► กีดขวางพื้นที่ทำงานก่อนทำการยกของ

► ใช้แท็กไลน์เพื่อควบคุมโหลดที่ถูกระงับ

► ตรวจสอบให้แน่ใจว่าผู้ใช้งานที่ได้รับการฝึกอบรมและมีประสบการณ์มีส่วนร่วมในงาน

► ตรวจสอบให้แน่ใจว่าไม่มีสิ่งกีดขวางในทิศทางการเคลื่อนที่ของโหลด

► ยืนใกล้กับโหลดที่กำลังเคลื่อนที่ระหว่างการเคลื่อนที่ในแนวนอนเพื่อการนำทางที่ดียิ่งขึ้น

► วางตะขอไว้เหนือจุดศูนย์ถ่วงโดยตรง

► ใช้ รอกโซ่ สำหรับการยกในแนวตั้งเท่านั้น

► ใช้อุปกรณ์ป้องกันที่เหมาะสมระหว่างการยก

สิ่งที่ไม่ควรทำ

► หากคุณเป็นมือใหม่ ห้ามใช้งาน รอกโซ่ เว้นแต่คุณจะได้รับการฝึกอบรมอย่างเต็มที่และได้รับอนุญาตสำหรับงานยก

► อย่าแขวน รอกโซ่ โดยให้ปลายขอเกี่ยวบนโครงสร้าง

► อย่ายก ระงับ หรือลดโหลดเกินกว่าภาระการทำงานที่ปลอดภัย

► อย่าพันโซ่ไว้รอบๆ ที่โหลด

► อย่ากระตุกโหลดหรือป้องกันการโหลดกะทันหัน

► อย่าทำ รอกโซ่ ตกบนพื้น ควียึดติดกับโครงสร้างที่แน่นหนา 

► อย่ายึด รอกโซ่ เข้ากับโครงสร้างชั่วคราวหรือท่อส่งต่างๆ

► อย่าใช้ รอกโซ่ และอุปกรณ์เสริมที่มีการชำรุด

► ห้ามใช้ รอกโซ่ กับโซ่ที่หักงอ บิดงอ หรือเสียหาย

► อย่ายืนใต้ของที่แขวนไว้หรือของที่กำลังยก

► อย่าปล่อยให้ที่โหลด เกิดอาการแกว่งเกินการควบคุม

► ห้ามลบหรือดัดแปลงหรือแก้ไขหรือให้คะแนนอุปกรณ์เสริมใดๆ ใหม่

► ห้ามใช้ รอกโซ่ ในการยก สนับสนุน หรือขนส่งคน

► อย่ายืนขวางทางหรือระหว่างโหลดกับวัตถุนิ่งระหว่างการเคลื่อนโหลดในแนวนอนโดยรอก

การใช้งาน รอกโซ่ มีความเสี่ยงสูงต่อการบาดเจ็บหรือทรัพย์สินเสียหายหากโหลดล้มเหลว สาเหตุหลักของอุบัติเหตุเมื่อใช้งาน รอกโซ่ มักเกิดจากการบรรทุกเกินพิกัดหรือการบรรทุกที่ไม่เหมาะสม ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีการฝึกอบรมที่เหมาะสมสำหรับการใช้งานที่เกี่ยวข้องกับงานยก