TH
English
Customers Also Purchased
ถ้าพูดถึงงานเชื่อมโลหะ ทุกคนคงจะรู้ดีใช่มั้ยครับ? ว่า มันเป็นงานที่ทั้งหนักหน่วง ใช้ความเชี่ยวชาญพอสมควร และที่สำคัญ ต้องคลุกคลีกับเครื่องมือที่อันตรายต่ออวัยวะต่าง ๆ รวมถึงกับดวงตา มีทั้งควัน ทั้งแสง ทั้งความร้อน ดังนั้น หน้ากากเชื่อม จึงเป็นอุปกรณ์ที่ขาดไม่ได้เลย สำหรับงานเหล่านี้
หน้ากากเชื่อม ก็มีหลายชนิดครับ แบ่งตามการใช้งาน เช่นแบบสวม แบบมิืมือ จับที่ต้องคอยยกมาบัง หรือชนิดที่เป็นแว่นตาอย่างเดียวสำหรับงานไม่หนัก แต่คำถามนึงที่น่าสนใจ ไม่แพ้คำถามที่ว่า หน้ากากเชื่อมแบบมือจับ ปลอดภัยแค่ไหน สำหรับผมก็คงจะเป็น เรื่องอายุการใช้งาน ซึ่งเป็นเรื่องที่หลายคนอาจมองข้าม
ผมสังเกตว่าบางคนใช้หน้ากากเชื่อมมาเป็นสิบปี ไม่เปลี่ยนสักที แต่บางคนกลับเปลี่ยนทุก ๆ ปีเพราะกลัวไม่ปลอดภัย แล้วคำตอบจริง ๆ มันคืออะไรกันแน่? วันนี้ผมเลยอยากชวนมาคุยกันแบบลงลึก ทั้งประสบการณ์ตรง และข้อมูลจริง เพื่อให้เราเข้าใจว่าหน้ากากเชื่อมเหล่านี้ จริง ๆ แล้วใช้งานได้กี่ปี และถ้าเปลี่ยนเลนส์ได้ ควรเปลี่ยนตอนไหนถึงจะเหมาะสมครับ
ครั้งหนึ่งมีช่างรุ่นเก๋ามาซื้ออุปกรณ์งานเชื่อมที่ร้าน เขาเล่าว่าตอนเริ่มทำงานใหม่ ๆ ไม่เคยรู้เลยว่าเลนส์หน้ากากเชื่อมนั้น มีอายุการใช้งานด้วย ใช้มาตลอดเกือบสิบปีจนวันหนึ่งตาเริ่มแสบแปลก ๆ ถึงได้รู้ว่ามันเสื่อมไปแล้ว แบบนี้แหละครับที่ทำให้ผมตระหนักว่าเรื่องเล็ก ๆ แบบเลนส์ก็ไม่ควรมองข้าม
ในบทความนี้ เราจะมาเจาะลึกกันครับ ว่าเลนส์หน้ากากเชื่อม โดยเฉพาะเลนส์ มีความสำคัญยังไง มีอายุการใช้งานกี่ปี และควรเปลี่ยนเมื่อไหร่ เพื่อให้ทุกคนได้เข้าใจ และเลือกใช้งานได้อย่างปลอดภัย และมั่นใจมากขึ้นครับ
ทำไมเลนส์ หน้ากากเชื่อม ถึงสำคัญกว่าที่คิด?
หลายคนอาจจะมองว่า หน้ากากเชื่อม ก็แค่ใส่เพื่อป้องกันตาไม่ให้แสบจากแสง หรือที่เรียกว่าอาร์ก แต่เอาเข้าจริง เลนส์คือหัวใจสำคัญเลยครับ เพราะมันคือเกราะชั้นสุดท้ายระหว่างดวงตาเรากับรังสีอันตราย ทั้ง UV และ IR ที่ปล่อยออกมาจากการเชื่อมเหล็ก การเชื่อมสแตนเลส หรือการเชื่อมอะลูมิเนียม ถ้าเลนส์หมดสภาพเมื่อไร ต่อให้คุณใส่หน้ากากเชื่อมราคาแพงแค่ไหน มันก็ไม่ต่างอะไรจากใส่แว่นตาดำธรรมดา ๆ แล้วเอาหน้าไปจ้องดวงอาทิตย์ครับ
อายุการใช้งานของเลนส์ หน้ากากเชื่อม จริง ๆ แล้วอยู่ที่อะไร?
มาถึงตรงนี้ เราลองมาทำความเข้าใจพื้นฐานกันก่อนครับ รู้จัก หน้ากากเชื่อม! แบบธรรมดาและแบบอัตโนมัติ แตกต่างกันอย่างไร แต่ละแบบมีข้อดีข้อเสียอย่างไร? ผมว่าการ เข้าถึง และรู้ลึกถึงประเภทของหน้ากากเชื่อมเหล่านี้ จะช่วยให้เราเลือกใช้งานได้ถูกต้อง และไม่สับสนเวลาไปซื้อของ หรืออ่านสเปกสินค้า
หน้ากากเชื่อม เลนส์ธรรมดา
เลนส์หน้ากากเชื่อมแบบดั้งเดิมจะเป็นแผ่นสีเขียวเข้ม ๆ ติดอยู่กับหน้ากากเชื่อมเพื่อกรองกรองแสงทันที ไม่มีอะไรซับซ้อนมาก ไม่มีระบบเปลี่ยนความเข้มอัตโนมัติ จุดเด่นคือ ทนทาน ราคาถูก และแทบไม่ต้องกังวลเรื่องแบตเตอรี่ หรือวงจรไฟฟ้า แต่ข้อเสียคือมุมมองตอนยังไม่เชื่อมนั้นจะมืดมาก ทำให้ต้องเงยหน้ากากขึ้นลงบ่อย ๆ เวลาจะดูงาน กับตอนกำลังเชื่อม
เลนส์ชนิดนี้แทบไม่มีอุปกรณ์ไฟฟ้า อายุการใช้งานเลยขึ้นกับสภาพการใช้งาน และการเก็บรักษาครับ ถ้ารักษาดี ไม่ขีดข่วน ไม่แตกหัก ใช้ได้ยาว ๆ หลายปี บางคนใช้เกิน 10 ปีก็ยังไม่เป็นปัญหา แต่ต้องระวังเรื่องรอยขีดข่วนที่จะทำให้แสงลอดเข้ามาได้
ถ้ามีคราบ หรือความหมองก็อาจทำให้การมองเห็นแนวเชื่อมไม่ชัด การทำงานจึงไม่แม่นยำเท่าที่ควร แม้จะยังกรองแสงได้อยู่ก็ตาม ดังนั้นการดูแลพื้นผิว และตรวจเช็คความใสของเลนส์จึงเป็นสิ่งสำคัญ
หน้ากากเชื่อม เลนส์อัตโนมัติ หรือ Auto Darkening
เลนส์ของหน้ากากเชื่อมชนิดนี้ จะมีเซนเซอร์ตรวจจับแสง เมื่อหัวเชื่อมปล่อยอาร์กออกมา เลนส์จะเปลี่ยนความเข้มทันทีในเสี้ยววินาที จากสว่างเป็นเข้ม ทำให้ช่างไม่ต้องยกหน้ากากขึ้นลงตลอดเวลา สะดวก ปลอดภัย และช่วยลดอุบัติเหตุได้เยอะ แต่ข้อเสียคือมีวงจรอิเล็กทรอนิกส์ และแบตเตอรี่ จึงมีโอกาสเสื่อมสภาพได้เร็วกว่าเลนซ์หน้ากากเชื่อมแบบธรรมดา
โดยทั่วไปอายุการใช้งานเฉลี่ยอยู่ที่ 5–7 ปี แล้วแต่คุณภาพ และการดูแลรักษาครับ ปัจจัยหลักที่ทำให้เลนส์เสื่อมคือ แบตเตอรี่ และ เซนเซอร์ ที่ตอบสนองช้าลง หรือไม่ทำงานเลย เมื่อถึงจุดนี้ ถือว่าต้องเปลี่ยนครับ ไม่ควรฝืนใช้ เพราะดวงตาคือสิ่งสำคัญที่เราไม้สามารถเปลี่ยนได้ เหมือนกับเลนส์หรือหน้ากากเชื่อมเอง
นอกจากนี้การเก็บเลนส์ในที่อุณหภูมิสูง หรือตากแดดบ่อย ๆ ก็จะเร่งให้วงจรและเซนเซอร์เสื่อมเร็วขึ้น ดังนั้น การเก็บหน้ากากเชื่อมในที่ที่เหมาะสม ก็จะยิ่งช่วยยืดอายุการใช้งานออกไปได้มากกว่าเดิม และยังช่วยให้คุณมั่นใจได้ว่าเลนส์จะตอบสนองทันทีเมื่อเกิดแสงเชื่อมทุกครั้ง
สัญญาณบอกว่าเลนส์ หน้ากาเชื่อม ถึงเวลาเปลี่ยนแล้ว
ก่อนที่เราจะเข้าสู่รายละเอียด ผมอยากชี้แนะนิดนึงครับ ว่าเวลาที่เลนส์หน้ากากเชื่อมเริ่มเสื่อมสภาพ มันไม่ได้มีป้ายบอกวันหมดอายุชัด ๆ เหมือนอาหาร หรือยา แต่จะค่อย ๆ ส่งสัญญาณเตือนเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่เราสังเกตได้ และถ้าเรามองข้ามสัญญาณเหล่านี้ ผลเสียอาจกระทบทั้งงานที่ทำ และสุขภาพของดวงตาโดยตรง มาดูกันครับ ว่าสัญญาณที่ว่านี้ มีอะไรบ้าง
1. เริ่มมืดไม่เท่ากันทั้งแผ่น
นี่คือสัญญาณชัดเจนว่าเลนส์ของหน้ากากเชื่อมเริ่มเสื่อมสภาพ บางส่วนเข้ม บางส่วนซีด ทำให้การมองเห็นไม่สม่ำเสมอและเสี่ยงที่รังสีอันตรายจะเล็ดลอดเข้ามา ถ้าปล่อยไว้นาน ๆ หรือฝืนใช้ ก็อาจส่งผลต่อสายตา และความแม่นยำในการเชื่อมทันทีครับ
2. เซนเซอร์ตอบสนองช้า
หน้ากากเชื่อม เลนส์อัตโนมัติ ควรจะเปลี่ยนความเข้มได้ในเสี้ยววินาที ดังนั้นถ้าเริ่มมีอาการกะพริบ หรือ เปลี่ยนช้าจนเรารู้สึกได้ นั่นคือการเตือนครับ ว่าระบบอิเล็กทรอนิกส์ภายในเริ่มเสื่อมแล้ว การใช้งานต่อไปอาจทำให้ตาโดนแสงอาร์ค โดยตรง ซึ่งอันตรายมาก ๆ ครับ
3. มีรอยร้าวหรือรอยขีดลึก
หน้ากากเชื่อม เมื่อใช้ไปนาน ๆ เราอาจสังเกตเห็นรอยขีดข่วน บนเลนส์ เป็นปกติ แต่ถ้ามีมากเกินไป รอยเหล่านี้อาจเป็นปัญหาได้ เพราะมันไม่ใช่แค่ทำให้ภาพไม่ชัด แต่ยังเป็นช่องทางให้รังสีเล็ดลอดผ่านเข้ามาได้โดยตรง การเชื่อมแต่ละครั้งรังสีจะกระทบเข้าตาโดยไม่มีการกรองเต็มที่ ผลที่ตามมาคืออาการแสบตา หรือถึงขั้นตาอักเสบได้เลยครับ
4. มองแล้วตาล้าแปลก ๆ
แม้งานเชื่อมไม่หนัก แต่ถ้ารู้สึกแสบตา ปวดตา หรือมองพร่ากว่าปกติ แสดงว่าเลนส์หน้ากากเชื่อมกรองแสงได้ไม่เต็มประสิทธิภาพแล้วครับ และถ้าละเลย อาการเล็ก ๆ แบบนี้ก็อาจนำไปสู่ปัญหาสายตาระยะยาวได้ ดังนั้น เปลี่ยนหน้ากากเชื่อม หรือเลนส์ใหม่ไปเลยจะดีกว่า
ทำไมบางคนใช้ได้นาน บางคนพังเร็ว?
นี่แหละครับที่หลายคนสงสัย ทั้งที่ซื้อหน้ากากเชื่อม ยี่ห้อเดียวกัน รุ่นเดียวกัน แต่เพื่อนใช้ได้ 7 ปี ส่วนของตัวเองพังใน 3 ปี สาเหตุหลัก ๆ มีดังนี้
- ความถี่ในการใช้งาน หน้ากากเชื่อมที่ใช้ทุกวันย่อมเสื่อมไวกว่าหน้ากากเชื่อมที่ใช้เดือนละครั้ง
- สภาพแวดล้อม ความร้อนจัด ชื้นจัด หรือมีฝุ่นโลหะเยอะ ก็จะทำให้เซนเซอร์เสื่อมเร็ว
- การเก็บรักษา บางคนทิ้งไว้กลางแดดในกระบะรถ บางคนเก็บในกล่องกันฝุ่น และความชื้น อายุการใช้งานย่อมต่างกัน
แล้วจริง ๆ กี่ปีถึงควรเปลี่ยน?
ตรงนี้ผมขอสรุปจากทั้งข้อมูลผู้ผลิต และจากการหาข้อมูลเปรียบเทียบแต่ละรุ่นครับ
- เลนส์ธรรมดา: ไม่มีวันหมดอายุชัดเจน ถ้าไม่เสียหายก็ใช้ต่อได้ แต่ควรตรวจสอบรอยขีดข่วนทุกครั้ง
- เลนส์อัตโนมัติ หรือ Auto Darkening: ส่วนใหญ่ 5–7 ปีควรเปลี่ยนได้แล้ว แม้ยังรู้สึกว่าใช้ได้ ประสิทธิภาพก็อาจไม่เต็มร้อย การลงทุนเปลี่ยนใหม่ เท่ากับการซื้อความปลอดภัยให้ตัวเองครับ
มุมมองจากช่าง
ช่างบางคนอาจใช้ หน้ากากเชื่อม Auto Darkening นานกว่า 8 ปี ตอนแรกก็ยังทำงานได้ดี แต่ช่วงหลัง ๆ เริ่มมีอาการกระพริบแสงแปลก ๆ จนตาแสบ พอเอาไปตรวจ ปรากฏว่าเซนเซอร์หนึ่งตัวไม่ทำงานแล้ว ถ้ายังฝืนใช้ต่อไป อาจเจอปัญหาตาอักเสบ หรือแสบตาหนักกว่าเดิม นี่เป็นบทเรียนชัด ๆ ว่าอุปกรณ์เซฟตี้อย่าประหยัดผิดที่เลยครับ
เคล็ดลับยืดอายุการใช้งานเลนส์ หน้ากากเชื่อม
มาถึงตรงนี้แล้ว คุณอาจสงสัยว่า แล้วจะทำยังไงให้เลนส์อยู่กับเราได้นานที่สุด จริง ๆ แล้วมันไม่ยากครับ เพียงแค่เราใส่ใจเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ ในการใช้งาน และการเก็บรักษา ก็สามารถยืดอายุของเลนส์ออกไปได้อีกหลายปีเลย ตัวอย่างเช่น หลังเสร็จงานไม่ควรทิ้งหน้ากากเชื่อมไว้กลางแดด หรือในรถที่ร้อนจัด เพราะความร้อนสูงจะทำให้เลนส์เสื่อมเร็วขึ้นได้
นอกจากนี้ การทำความสะอาดหน้ากากเชื่อมด้วยวิธีที่ถูกต้องก็สำคัญมาก ถ้าใช้ผ้าแข็ง ๆ หรือสารเคมีรุนแรง มันก็อาจทำให้ผิวเลนส์เป็นรอย และหมองเร็วได้ การเลือกเก็บในที่แห้ง ไม่มีความชื้น และคอยเช็คความใสของเลนส์เป็นประจำ ก็จะช่วยให้เลนส์ใช้งานได้เต็มประสิทธิภาพ และอยู่กับเราได้นานยิ่งขึ้น
- เก็บหน้ากากเชื่อมในที่แห้ง ไม่ให้เจอความชื้น
- ใช้ผ้าไมโครไฟเบอร์เช็ด ไม่ใช้กระดาษทราย หรือผ้าแข็งๆ
- หลีกเลี่ยงการตกกระแทก
- ตรวจสอบการตอบสนองของเลนส์หน้ากากเชื่อมอัตโนมัติ ทุกครั้งก่อนใช้งาน
สรุป
หน้ากากเชื่อม ไม่ใช่แค่อุปกรณ์เสริมเท่านั้นนะครับ มันคือเกราะป้องกันสายตาที่เราต้องใช้ไปตลอดอาชีพ เลนส์เองก็มีอายุการใช้งานที่ควรระวัง เลนส์ธรรมดาอาจอยู่กับเราได้นานเป็นสิบปีถ้าดูแลดี แต่ถ้าเป็นเลนส์ Auto Darkening อย่าลืมเผื่อใจไว้ว่า 5–7 ปีควรเปลี่ยนใหม่เพื่อความปลอดภัย
วงจรไฟฟ้า และเซนเซอร์ภายในย่อมเสื่อมไปตามเวลา แม้จะยังใช้งานได้ แต่ประสิทธิภาพก็อาจไม่เต็มร้อย การเปลี่ยนหน้ากากเชื่อม หรือเปลี่ยนเลนส์ใหม่จึงเป็นการรับประกันว่า ทุกครั้งที่เรายกหน้ากากเชื่อมขึ้นมาเชื่อม ดวงตาจะได้รับการปกป้องเต็มที่ และงานที่ได้ก็ยังคงมีคุณภาพครับ
เพราะสุดท้ายแล้ว ดวงตาเรามีคู่เดียว ถ้าเสียไปแล้ว เปลี่ยนใหม่ไม่ได้ และไม่มีอะไหล่มาแทน เหมือน หน้ากากเชื่อม นะครับ