5 เทคนิคใช้ เลื่อยตัดกิ่งไม้ ให้เบาแรง ไม่ปวดข้อมือ

ใบเลื่อยเครื่องตัดแต่งกิ่งไม้ Bosch ขนาด 120 มม.

650 บาท

ใบเลื่อยตัดไม้ไผ่ BAMBOO Blade ZET SAW No.15021

320 บาท

เลื่อย ตัดกิ่งไม้ภายในบ้าน ZET SAW PRUNING S-175 ขนาด 175 mm.

400 บาท

เลื่อยตัดกิ่งไม้ สำหรับไม้ผล ส้ม มะม่วง ทุเรียน ZET SAW PRUNING H-210 ขนาด 210 mm.

580 บาท

เลื่อยตัดกิ่งไม้ G-MAN 233H14 ขนาด 350 mm.

600 บาท

ใบเลื่อยเครื่องตัดแต่งกิ่งไม้ Bosch 80 มม.

650 บาท

การดูแลต้นไม้รอบบ้านไม่ว่าจะเป็นต้นไม้เล็กหรือใหญ่ หนึ่งในอุปกรณ์ที่ช่วยให้งานสวนเป็นเรื่องง่ายขึ้นคือ เลื่อยตัดกิ่งไม้ เพราะช่วยให้คุณตัดแต่งกิ่งที่เกะกะ รกสายตา หรือแย่งสารอาหารจากต้นหลักออกไปได้อย่างรวดเร็ว แต่หลายคนกลับรู้สึกว่ายิ่งใช้ยิ่งเหนื่อย เจ็บมือ ปวดข้อมือ บางคนถึงขั้นต้องวางเลื่อยไว้กลางคัน เพราะแรงไม่พอหรือไม่ถนัดมือเสียที ในบทความนี้ผจะพาคุณไปดู "5 เทคนิคใช้ เลื่อยตัดกิ่งไม้ ให้เบาแรง ไม่ปวดข้อมือ" พร้อมเคล็ดลับแบบมืออาชีพที่หลายคนมองข้ามไป ไม่ว่าคุณจะเป็นมือใหม่ หรือเคยตัดต้นไม้มาหลายครั้งก็ตาม มาดูกันว่ามีอะไรบ้าง

เลือก ​​เลื่อยตัดกิ่งไม้ ให้เหมาะกับขนาดกิ่ง

ไม่ว่าจะเป็น เลื่อยตัดกิ่งไม้ เลื่อยพับ เลื่อยโค้ง หรือเลื่อยไฟฟ้า ทุกประเภทมีจุดเด่นและข้อจำกัดที่ต่างกัน เช่น เลื่อยมือเหมาะกับงานเบา ๆ ไม่ต้องพึ่งพาแหล่งพลังงาน แต่หากนำไปตัดกิ่งไม้ขนาดใหญ่ ก็จะต้องออกแรงมาก แถมอาจต้องใช้เวลานานจนข้อมือเกร็งหรือกล้ามเนื้อเมื่อยล้า ขณะที่เลื่อยไฟฟ้าหรือเลื่อยแบตเตอรี่ช่วยลดแรงได้มาก แต่ก็มักมีน้ำหนักมากกว่า และหากนำมาใช้กับกิ่งขนาดเล็ก อาจควบคุมทิศทางได้ยาก แถมรู้สึกเทอะทะไม่คล่องตัว ดังนั้นการเลือกประเภทเลื่อยให้ตรงกับขนาดของกิ่งและสภาพร่างกายของผู้ใช้จึงเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของการใช้งานอย่างมีประสิทธิภาพ

วิธีเลือกเบื้องต้น

• กิ่งเล็ก (ไม่เกิน 2 ซม.): ใช้กรรไกรตัดกิ่ง หรือเลื่อยพับขนาดเล็ก เหมาะกับการตกแต่งใบหรือยอดกิ่งที่ยังอ่อน ไม่ต้องใช้แรงมาก และสามารถทำได้แม้ใช้มือข้างเดียว
• กิ่งขนาดกลาง (2–5 ซม.): ใช้เลื่อยโค้งหรือเลื่อยพับแบบฟันหยาบ ซึ่งให้การกัดไม้ที่ดี ตัดเร็ว ไม่ติดขัด เหมาะกับการตัดกิ่งแขนงที่อยู่ระดับสายตา หรือตัดไม้พุ่มที่แข็งขึ้นมาระดับหนึ่ง
• กิ่งใหญ่กว่า 5 ซม.: ควรใช้เลื่อยโค้งหรือเลื่อยไฟฟ้าแบบแบตเตอรี่ เพราะต้องการพลังตัดสูงกว่า ใช้แรงมืออย่างเดียวอาจไม่พอ และควรมีพื้นที่ว่างรอบตัวพอสมควรระหว่างเลื่อยเพื่อความปลอดภัย
• สำหรับผู้หญิงหรือผู้สูงอายุ: ควรเลือก เลื่อยตัดกิ่งไม้ ด้ามยางจับนุ่ม ด้ามเล็ก น้ำหนักเบา ไม่เกิน 600 กรัม และหากเป็นเลื่อยไฟฟ้าควรเลือกที่มีระบบช่วยลดแรงสั่น เช่น ระบบกันสะเทือน หรือมอเตอร์เบาแต่แรง เพื่อช่วยถนอมข้อมือ

ลองจับ เลื่อยตัดกิ่งไม้ ก่อนเสมอ ดูว่าเข้ากับมือหรือไม่ ด้ามจับพอดีฝ่ามือหรือเปล่า น้ำหนักของตัวเลื่อยกระจายตัวได้ดีหรือไม่ และมีจุดรองรับนิ้วหรือกันลื่นในตำแหน่งที่เหมาะสมหรือเปล่า เพราะการถือเลื่อยที่ไม่ถนัดจะทำให้คุณต้องเกร็งมือมากขึ้นโดยไม่รู้ตัว ส่งผลให้เมื่อยล้าหรือปวดข้อมือเร็วขึ้น บางครั้งเลื่อยที่ดูดีในรีวิวอาจไม่ถนัดมือคุณเลยก็ได้ เพราะแต่ละคนมีขนาดมือและวิธีจับเครื่องมือที่ต่างกัน

จับ เลื่อยตัดกิ่งไม้ ให้ถูกวิธีลดการใช้ข้อมือเกินจำเป็น

หลายคนมีนิสัยใช้ข้อมือในการออกแรงตัด ซึ่งเป็นท่าที่ผิด! การใช้ข้อมือหมุนไปมา จะทำให้กล้ามเนื้อข้อมือรับแรงซ้ำ ๆ จนเกิดการอักเสบได้ โดยเฉพาะถ้าใช้งานติดต่อกันนานหลายนาที หรือไม่มีการพักมือเลย ความล้าเหล่านี้อาจสะสมจนกลายเป็นอาการเจ็บเรื้อรัง เช่น เอ็นอักเสบ หรืออาการพังผืดบริเวณข้อมือ ซึ่งพบได้บ่อยในคนที่ทำสวนหรือทำงานไม้เป็นประจำ หากเริ่มรู้สึกเมื่อย ปวด หรือมีเสียงลั่นในข้อมือ ควรหยุดพักทันทีและเปลี่ยนท่าทางการใช้งาน

วิธีที่ถูกต้อง

• จับ เลื่อยตัดกิ่งไม้ ให้แน่นพอดี ไม่ต้องบีบจนแน่นเกินไป ให้มือมีแรงควบคุมแต่ไม่เกร็ง โดยให้ฝ่ามือสัมผัสด้าม เลื่อยตัดกิ่งไม้ อย่างมั่นคง แต่ยังคงมีความยืดหยุ่นพอสมควร อย่าให้มือแข็งหรือตึงเกินไป เพราะจะทำให้กล้ามเนื้อเกร็งโดยไม่จำเป็น
• ใช้ไหล่และข้อศอกเป็นหลักในการขยับ โดยให้ข้อมืออยู่ในแนวตรง ไม่บิด ไม่งอ ลักษณะการขยับคล้ายกับการใช้แขนตักน้ำ แทนที่จะใช้ข้อมือหมุน หรือบิดตามแนวของเลื่อย
• เคลื่อนไหวเลื่อยในแนวตรง ไม่เหวี่ยงมือ โดยเฉพาะเมื่อตัดกิ่งไม้ที่อยู่สูงหรืออยู่ในท่าทางลำบาก ต้องพยายามรักษาแนวเลื่อยให้ตรงที่สุดเท่าที่จะทำได้ เพื่อให้ใบเลื่อยกัดไม้ได้เต็มที่ และลดโอกาสเกิดการลื่นหลุดหรือบาดเจ็บ

ท่าทางเสริมช่วย

• ยืนในท่าที่มั่นคง แยกขาเล็กน้อย ให้เท้าทั้งสองข้างรับน้ำหนักเท่า ๆ กัน ไม่เอนไปข้างใดข้างหนึ่ง เพื่อให้ร่างกายตั้งตรงและสมดุล พร้อมรับแรงต้านจากการเลื่อยได้ดีขึ้น
• วางกิ่งไม้ในระดับสายตาหรือสะโพกเพื่อให้ เลื่อยตัดกิ่งไม้ ทำงานได้ในแนวที่สบาย และไม่ต้องยกแขนสูงเกินไปหรือต้องก้มหลังมาก ซึ่งอาจส่งผลต่อความเมื่อยล้าและการควบคุมแรงกดของมือ

อย่าฝืนตัดทีเดียว ให้ตัดเป็นจังหวะ

การออกแรงตัดแบบรวดเดียว ไม่ใช่ทางเลือกที่ดี เพราะจะเปลืองแรง และเสี่ยงใบเลื่อยสะดุด หรือหลุดจากแนวเดิม ทำให้ต้องเริ่มใหม่ นอกจากนี้ยังอาจทำให้เกิดแรงสะท้อนกลับที่รุนแรงต่อข้อมือ และอาจทำให้เนื้อไม้ฉีกขาด ไม่เรียบร้อย ซึ่งส่งผลเสียทั้งต่อสุขภาพมือของคุณและต่อคุณภาพงานตัด ดังนั้นการใช้จังหวะและความสม่ำเสมอในการเลื่อยจึงเป็นหัวใจสำคัญที่จะช่วยลดภาระกล้ามเนื้อ และให้ผลลัพธ์ที่ดีกว่า

วิธีตัดที่แนะนำ

• เริ่มด้วยจังหวะเบา ๆ: ให้ใบเลื่อยเข้าเนื้อไม้ก่อน โดยไม่ต้องออกแรงเยอะ ใช้เพียงแรงน้ำหนักของมือปล่อยให้ฟันเลื่อยเริ่มกัดเข้าเนื้อไม้เองโดยไม่ต้องรีบร้อน เพราะช่วงแรกของการเลื่อยคือช่วงที่ต้องการความแม่นยำมากกว่าความเร็ว
• ค่อยเพิ่มแรง: เมื่อร่องตัดเริ่มชัด จึงออกแรงเพิ่มให้สม่ำเสมอในทุกจังหวะ โดยไม่ต้องเร่งหรือรีบ การเลื่อยที่ดีไม่จำเป็นต้องเร็ว แต่ต้องสม่ำเสมอและคุมทิศทางได้ดี
• ใช้แรงเฉพาะจังหวะดึง: เลื่อยที่ดีมักออกแบบให้ตัดเฉพาะตอนดึง (Pull cut) ดังนั้นตอนดึงควรออกแรงมากกว่าตอนดัน พร้อมรักษาแนวใบเลื่อยให้มั่นคง เพื่อไม่ให้หลุดแนว และช่วยยืดอายุฟันเลื่อยได้ด้วย

ใบเลื่อยต้องคมเสมอ

ใบเลื่อยที่ทื่อจะไม่สามารถกินเนื้อไม้ได้ดี ต้องออกแรงมากขึ้นหลายเท่า และอาจทำให้ต้องใช้ข้อมือบิดเพื่อให้เลื่อยผ่านเนื้อไม้ ซึ่งส่งผลให้เกิดการบาดเจ็บหรือปวดข้อมือได้ บางครั้งการฝืนใช้ เลื่อยตัดกิ่งไม้ ทื่อยังอาจทำให้ใบเลื่อยสะบัด หรือกระตุกจากแรงต้านของเนื้อไม้ที่แน่นหนา ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ เช่น การเลื่อยพลาด หรือบาดนิ้วตัวเองโดยไม่ตั้งใจ จึงควรหมั่นตรวจเช็กใบเลื่อยอยู่เสมอ

วิธีตรวจสอบใบเลื่อย

• ถ้าเลื่อยแล้วไม้เป็นขุย แสดงว่าใบเลื่อยเริ่มทื่อ และอาจเกิดจากฟันเลื่อยที่สึกหรือมีเศษไม้ติดอยู่ที่ปลายฟัน ซึ่งจะทำให้ร่องตัดไม่เรียบและเป็นภาระต่อข้อมือ
• ถ้าเลื่อยแล้วต้องใช้แรงกดเยอะกว่าปกติ หรือรู้สึกว่าเลื่อยฝืด ไม่ลื่นไหลเหมือนเดิม ควรพิจารณาเปลี่ยนใบเลื่อยใหม่หรือนำไปลับคมก่อนใช้งานครั้งถัดไป เพื่อรักษาประสิทธิภาพและป้องกันอาการบาดเจ็บ

ดูแลใบเลื่อยอย่างไร

• ล้างใบเลื่อยหลังใช้งาน เพื่อไม่ให้ยางไม้หรือเศษไม้สะสม โดยเฉพาะยางไม้ที่อาจเกาะตามซอกฟันเลื่อยซึ่งจะลดประสิทธิภาพในการตัด ควรใช้แปรงขนนุ่มหรือผ้าชุบน้ำสบู่อ่อน ๆ เช็ดเบา ๆ แล้วเช็ดให้แห้งทันที
• เก็บในที่แห้ง ป้องกันสนิมกินฟันเลื่อย และควรเก็บในปลอกหรือกล่องที่มิดชิด เพื่อไม่ให้ใบเลื่อยกระทบกับโลหะหรือของแข็งอื่น ๆ ซึ่งอาจทำให้ฟันสึกโดยไม่รู้ตัว
• ใช้ที่ลับเลื่อย หรือเปลี่ยนใบเลื่อยเมื่อจำเป็น โดยการลับควรทำด้วยมุมและองศาที่ถูกต้อง หากไม่มั่นใจให้ส่งช่างมืออาชีพช่วยลับ เพื่อคงประสิทธิภาพของเลื่อยให้ใช้งานได้ยาวนาน

ใช้อุปกรณ์เสริมให้ช่วยออกแรงแทน

ถ้าคุณรู้สึกว่าใช้แรงไม่ไหว ไม่ควรฝืน เพราะอาจเจ็บมือหรือหลังตามมา การใช้อุปกรณ์เสริมจะช่วยแบ่งแรงและลดภาระกล้ามเนื้อได้มาก โดยเฉพาะเมื่อต้องตัดกิ่งไม้จำนวนมากหรืองานต่อเนื่องที่กินเวลานาน อุปกรณ์เหล่านี้ไม่เพียงแต่ช่วยเบาแรงเท่านั้น แต่ยังช่วยเพิ่มความแม่นยำ ปลอดภัย และทำให้งานออกมาดูเรียบร้อยขึ้นอีกด้วย นอกจากนี้ยังช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดอาการบาดเจ็บเรื้อรัง เช่น เอ็นอักเสบ ข้อมือเคล็ด หรือปวดหลังที่เกิดจากท่าทางการทำงานที่ผิด

อุปกรณ์ที่แนะนำ

• ขาตั้งจับไม้ (ไม้จับ) สำหรับยึดกิ่งไม้ให้มั่นคงก่อนเลื่อย
• เลื่อยตัดกิ่งแบบใช้ไฟฟ้า/แบตเตอรี่ ไม่ต้องใช้แรงมือมาก แค่ควบคุมทิศทาง
• ถุงมือกันลื่น ช่วยให้จับเลื่อยมั่นคง ไม่ต้องบีบแรง
• สายพยุงข้อมือ สำหรับผู้ที่มีอาการเจ็บ หรือใช้มือซ้ำบ่อย

สรุป

การตัดกิ่งไม้ไม่ควรเป็นกิจกรรมที่ทำให้คุณรู้สึกเหนื่อย หรือปวดเมื่อยจนไม่อยากทำอีก หากคุณลองปรับใช้เทคนิคที่แนะนำข้างต้น ไม่ว่าจะเป็นการเลือก เลื่อยตัดกิ่งไม้ ที่เหมาะสม การจับที่ถูกต้อง หรือการใช้จังหวะและอุปกรณ์ช่วยเหลือ คุณจะพบว่า งานสวนสามารถเป็นกิจกรรมที่ผ่อนคลาย และใช้แรงน้อยกว่าที่เคยคิดไว้มาก

เลือก > เลื่อยตัดกิ่งไม้ < ให้เหมาะกับงานที่ต้องการ